والدین عزیز آیا سوالهای زیر برای شما آشناست؟ آیا ذهن شما هم با سوالاتی در خصوص شروع غذای کمکی نوزاد درگیر است و به دنبال پاسخ مناسب برای آن هستید؟
- غذای کودک را از چند ماهگی شروع کنیم؟
- زمان مناسب برای دادن غذای کمکی به کودک چه موقعی است؟
- شروع غذای کودک با چه غذایی باید باشد؟
- چگونه غذای کودک را شروع کنیم؟
- تغذیه و مواد غذایی مناسب برای شروع غذای کمکی کودک چه چیزی است؟
- طرز تهیه اولین غذای کمکی نوزاد چگونه است؟
در پاسخ این سوالها باید بگوییم که تا حدود دو سالگی کودک، شیرمادر برای نوزاد مورد نیاز است اما درصد شیر مادر و غذای کمکی در سنین مختلف کودک متفاوت است. در این مقاله در مورد نحوه شروع غذای کمکی کودک توضیحات کاملی داده شده است، اگر شما نیز دارای نوزاد هستید و با دغدغه تغذیه نوزاد روبرو هستید پس به هیچ عنوان این مقاله را از دست ندهید.
غذای کودک از چند ماهگی شروع میشود؟
چند ماه اول، به دلیل اینکه دستگاه گوارش کودک تحمل دریافت غذای جامد را ندارد باید از شیر خشک یا شیر مادر تغذیه کند. شیر مادر تمام مواد مغذی مورد نیاز کودک را تامین میکند و سیستم گوارش کودک را برای دریافت غذاهای جامد آماده میکند. اگر شیر مادر ناکافی باشد و منحنی رشد کودک افقی باشد پزشک برای تغذیه کودک شیر خشک را تجویز میکند.
کودکان معمولاً در سنین 4 تا 6 ماهگی آماده استفاده از غذاهای کمکی به عنوان مکمل شیرمادر هستند. ولی در 6 ماهگی قطعا تمام کودکان برای رشد خود و همچنین برطرف کردن نیازهای بدن خود، نیازمند تغذیه از غذاهای کمکی هستند پس بهترين سن برای شروع غذای کمکی از پایان 6 ماهگی کودک میباشد.
همانطور که گفتیم، کودکان کمکم از 4 ماهگی آماده دریافت غذای کمکی میشوند ولی پزشکان تاکید دارند زودتر از این زمان تغذیه کودک را شروع نکنید، چون باعث آسیب به نوزاد شما میشود. در ادامه درباره برخی از این خطرات صحبت کردهایم:
خطرات شروع غذای کمکی کودک زودتر از 4 ماهگی
- جلوگیری از رشد کافی کودک
- خطر خفگی کودک به دلیل عدم توانایی او در بلعیدن غذای جامد
- افزایش وزن و چاقی بیش از حد کودک
- احتمال بروز مشکلات در هضم غذای جامد
- امکان ابتلا به اسهال ادامه دار
خطرات تاخیر در شوع غذای کمکی نوزاد
توجه داشته باشید علاوه بر زودتر شروع کردن غذای کمکی کودک، دیر شروع کردن تغذیه کودک با غذای کمکی نیز آسیبهایی رو به همراه دارد که در ادامه بیان کردهایم:
- تاخیر و کندی در روند رشد کودک
- کمبود آهن در بدن کودک
- تاخیر در یادگیری مهارت دهان و فک
- کاهش تمایل کودک به غذای جامد
- امکان آلرژی به غذای جامد
نشانههای آمادگی کودک برای دریافت غذای کمکی
اکثر پزشکان متعقد هستند که شروع غذای کودک باید از حدود 6 ماهگی باشد ولی اگر کودک شما کمی زوتر از 6 ماهگی نیز نشانههای آماده بودن دریافت غذای کمکی را نشان داد میتوانید زودتر از 6 ماهگی، اولین غذای کودک را به او بدهید.
نشانههایی که کودک شما در صورت آمادگی دریافت غذای کمکی نشان میدهد:
- دو برابر شدن وزن کودک نسبت به زمان تولد
- کودک بصورت متعدد از شیر مادر تغذیه کند و سیر نشود
- توانایی ثابت نگه داشتن سر
- زمانی که شما غذا میخورید، میخواهند غذا را از دست شما بگیرند
- داشتن توانایی بلع
- نشان دادن علائم گرسنگی مثل بردن دست در دهان
برنامهریزی شروع غذای کودک
بعد از اینکه فرزند شما به سن دریافت غذای کمکی رسید و شما نشانههای آمادگی کودک برای دریافت غذای کمکی را مشاهده کردید. برای اینکه کودک دلبندتان تمام ویتامینها و پروتئینهای مورد نیاز بدنش را دریافت کند نیاز به جدول غذایی مناسب با رژیم غذایی اصولی است
نوزاد در ابتدا به دلیل نداشتن دندان یا تعداد کم دندان امکان خوردن غذاهای جامد را ندارد و بیشتر جویدن را تمرین میکند. پس بهتر است اولین غذای کودک نرم باشد و کمی غلیظ تر از شیر تهیه شود و به تدریج غذای نیمه جامد و جامد را به رژیم غذاییش اضافه کنید.
توجه داشته باشید حتماً به اندازهی یک وعده کودک برای اون غذا درست کنید و در صبح یا ابتدای بعد از ظهر به نوزاد بدهید، همچنین حواستان باشد اگر کودک حساسیتی (مثل اسهال، استفراغ، تنگی نفس و…) نشان داد، سریع پیگیری کنید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.
راهنمای شروع غذای کمکی در سنین مختلف
در ابتدا باید کودک را با طعمها و بافتهای مختلف آشنا کنیم و مقدار و ترتیب مواد غذایی اهمیت زیادی ندارد. بعد از شروع هر ماده غذایی بهتر است 3 الی 5 روز صبر کنید تا کودک به آن حساسیت نداشته باشد و بعد ماده غذایی جدید را به کودک دلبندتان بدهید.
غذای کودک را با چی شروع کنیم؟
برای شروع غذای کمکی به کودک، باید در سه مرحله کودک را با مواد غذایی آشنا کرد.
- غذای پوره شده که تنها از یک نوع ماده تشکیل شده باشد، مثل پوره گوشت، پوره میوه و…، دقت کنید که نباید به این پورهها نمک و شکر اضافه شود.
- غذای پوره شده که از دو یا چند نوع ماده غذایی تشکیل شده باشد و شکر و نمک نداشته باشد، همچنین در صورتی که کودک در بلع غذا مشکل ندارد، میتوانید غذا رو کمتر پوره کنید.
- پورهای ترکیب شده از مواد مختلف که به اندازهای زیر دندان برود که کودک جویدن را یاد بگیرد. به غذا میتوانید ادویه اضافه نمایید ولی شکر و نمک را اضافه نکنید و تا 24 ماهگی کودک به او آب میوه ندهید.
طرز تهیه اولین غذای کمکی نوزاد
برای شروع غذای کمکی از غلاتی مانند برنج گزینه مناسبی است ،به دلیل انتخاب این غلات، هضم راحت آنها برای کودکان است. لعاب برنج یکی از بهترین گزینهها برای شروع غذای کمکی است. در ابتدا یک قاشق مربا خوری به کودک از این غذا بدهید و به تدریج مقدار آن را به 10 قاشق برسانید.
طرز تهیه آن نیز به این صورت است که در ابتدا 2 قاشق برنج را با یک لیوان آب بگذارید بپزد. زمانیکه آب باقیمانده غذا به 4 قاشق رسید لعاب برنج آماده است، حالا آن را از یک صافی عبور دهید و به کودک بدهید. فیلم آموزش پخت اولین غذای کودک در ادامه گذاشته شده است که توصیه میکنیم حتماً مشاهده نمایید.
غذای کمکی کودک 4 ماهه تا اخر 5 ماه
بیشتر کودکان در این زمان آمادگی دریافت غذای کمکی را ندارند و تعداد کمی از کودکان میتوانند غذای کمکی دریافت کنند. چشاندن مزه غذا در این ماهها هدف اصلی است. نوزاد در این سنین هم با طعم غذا آشنا شده و همچنین غذا خوردن به وسیله قاشق را یاد میگیرد. بنابراین در ابتدای شروع غذای نوزاد، فقط چند قاشق مرباخوری غذا به کودک بدهید تا در ابتدا چگونگی استفاده از لبها و زبان را برای برداشتن غذا را یاد بگیرد. گاهی ممکن است وقتی به کودک غذا میدهید آن را با زبان از دهانش خارج کند، این اتفاق طبیعی است و دلیل بر دوست نداشتن غذا توسط کودک نیست.
غذای کمکی کودک 6 ماهه
شیر مادر در 6 ماهگی تمام فاکتورهای مورد نیاز برای رشد کودک را ندارد و کودک باید دریافت غذای کمکی را آغاز کند، در این ماه میتوانید به کودک غذاهایی مثل فرنی برنج و حریره بادام را روزی 2 الی 3 بار بدهید.
غذای کمکی کودک 7 ماهگی
کودک در هفتههای اول 7 ماهگی، علاوه بر فرنی میتواند سوپهایی با غلظت کم که فقط از گوشت و برنج تشکیل شده است، بخورد ولی بعد از گذشت چند روز، میتوانید انواع سبزیجات را به سوپ کودک اضافه کنید..
غذای کمکی کودک در 8 ماهگی
توجه داشته باشید که با ورود به ماه های جدید هرگز برنامه غذایی قبل را حذف نکنید بلکه در کنار وعدههای غذایی قبلی، مواد غذایی جدید را نیز به برنامه غذایی او اضافه نمایید. شما میتوانید در 8 ماهگی کودک به او زرده تخم مرغ بدهید در ابتدا از مقدار خیلی کم زرده تخم مرغ شروع کنید و هر روز به مقدار آن اضافه نمایید تا زمانی که کودک بتواند یک زرده کامل را بخورد اگر هم کودک برای خوردن زرده تخم مرغ تمایلی نشان نداد میتوانید زرده را به سوپ او اضافه نمایید و در اواخر این ماه میتوانید سوپ را به آش تبدیل کنید و در ابتدا از غلات سبک مثل عدس و… استفاده نمایید.
غذای کمکی کودک در 9 و 10 ماهگی
در این سن کودکان معمولاٌ میتوانند با دست خود غذا میخورند و با لیوان آب بنوشند، بنابراین میتوانید غذاهای غلیظتری به کودک بدهید و به تدریج سبک غذای کودک را از نیمه جامد به سمت جامد نرم ببرید و تعلل در این کار میتواند مشکلات تغذیه ای برای کودک ایجاد کند پس در این دو ماه غذاهایی مثل نان، ماکارونی و… به کودک بدهید.
غذای کمکی کودک در سن 11 و 12 ماهگی
در این ماهها به کودک دلبندتان میتوانید 3 الی 4 وعده در روز غذا دهید. کودک در این سن مهارت جویدن را با خوردن غذاهای نیمه جامد به دست آورده است، پس میتوانید انواع پلوها، خوراک، کبابها را به کودکتان بدهید.
نکته پایانی
مادران گرامی توجه داشته باشید که در سن 6 الی 12 ماهگی نوزاد، هنوز شیر مادر غذای اصلی کودک به حساب میآید و غذای کمکی بهتر است با فاصله خیلی کم از شیر مادر به کودک داده شود. غذای کودک در ماههای مختلف کودک متفاوت است که با شناخت و یادگیری آن میتوانید به رشد کودک دلبندتان کمک کنید
اولین پایههای بنیه کودک در این سنین شکل میگیرد، پس در تغذیه کودک سهل انگاری نفرمایید خوشحال میشویم از تجربههای خود درباره نحوهی شروع غذای کمکی فرزندتان را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.